Στη σύγχρονη καθημερινότητα αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα να διακρίνεται κανείς από υψηλά ποσοστά ανθεκτικότητας. Συχνά μάλιστα, είναι αναγκαίο, ώστε να μπορεί να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις που παρουσιάζονται και να τις ξεπερνά, εξασφαλίζοντας το μικρότερο δυνατό ψυχολογικό κόστος. Το ζήτημα που προκύπτει είναι το γεγονός ότι το χαρακτηριστικό της ανθεκτικότητας έχει ταυτιστεί με ένα άλλο χαρακτηριστικό, τη σκληρότητα. Όσο πιο σκληραγωγημένος, άκαμπτος και ανεπηρέαστος είσαι, τόσο πιο δυνατός θεωρείσαι. Αναπόφευκτα, αυτό αποτελεί πεποίθηση, στις μέρες μας. Στον αντίποδα της σκληρότητας, εμφανίζεται η εαυαισθησία. Ένα χαρακτηριστικό που, κοινωνικά, έχει ταυτιστεί με τρόπο αντίστοιχο, με την αδυναμία. Και διευκρινίζω πως κοινωνικά συμβαίνει αυτό, καθώς στην πραγματικότητα, το να είσαι ευαίσθητος, μόνο ένδειξη αδυναμίας δεν είναι. Ενδεικτικά, αναφέρω πως τα δύο συνθετικά της λέξης είναι το ευ, που σημαίνει καλώς και το ρήμα αισθάνομαι. Και ουσιαστικά, υποδηλώνει αυτόν που έχει εξαιρετικά ανεπτυγμένες τις αισθήσεις του!
Η ευαισθησία από την σκοπιά του πλήθους
Εαν είσαι άτομο υψηλής ευαισθησίας, είναι βέβαιο πως έχεις ακούσει μία πληθώρα συμβουλών, που ποτέ δεν ζήτησες, από διάφορους καλοθελητές που πάντα τα λένε ”για το καλό σου”! Ακόμα, θα σου έχουν διατυπώσει και ερωτήσεις, που σε κάνουν να απορείς πως νιώθει κανείς άνετα να ρωτά πράγματα που δεν τον αφορούν και είναι πιθανό να φέρουν τον άλλο σε δύσκολη θέση. Από τις συχνότερες συμβουλές και ερωτήσεις είναι, φυσικά, το να σκληραγωγηθείς, ο κόσμος είναι σκληρός και δε θα αντέξεις, θα πληγώνεσαι συνέχεια αν δεν αλλάξεις, πως γίνεται να κλαις τόσο εύκολα και πολλές άλλες προτροπές και αδιάκριτες ερωτήσεις. Και όλα αυτά, απλώς γιατί διακρίνεσαι από ένα χαρακτηριστικό στην προσωπικότητά σου σε μεγαλύτερο βαθμό, απ’ότι το διαθέτει το σύνολο. Κάτι φυσικό, δηλαδή, που συμβαίνει και με τόσα άλλα χαρακτηριστικά. Το ζήτημα που προκύπτει εδώ είναι το γεγονός ότι οι ευαίσθητοι άνθρωποι δεν προσπαθούν να είναι ή να δείχνουν έτσι, ώστε να επιλέξουν να πάψουν,έτσι απλά να το κάνουν. Δεν εκπαιδεύτηκαν να είναι έτσι, ούτε το υιοθέτησαν γιατί από κάποιον το μιμήθηκαν. Το χαρακτηριστικό της οξυμένης ευαισθησίας ήρθε μαζί τους στον κόσμο, με τη γέννησή τους.
Συγκεκριμένα, η υψηλή ευαισθησία περιλαμβάνει συναισθήματα, συμπεριφορές και καταστάσεις, που επηρεάζουν, το εκάστοτε άτομο, σε ολόκληρη τη ζωή του καθώς και την οπτική του για τον κόσμο. Θα έλεγα πως κατά μία έννοια, είναι τρόπος ζωής. Κι αυτό γίνεται αντιληπτό ευκολότερα όταν υπάρχει στο άμεσο περιβάλλον μέλος με το εν λόγω χαρακτηριστικό. Αναφέρομαι στα ”ιδιότροπα” παιδιά, στα παιδιά των οποίων το πείσμα προκαλεί αγανάκτηση, στα ”επίμονα”, ”ζόρικα”, ”απαιτητικά”, ”δύσκολα” παιδιά! Στα παιδιά που από νωρίς κλήθηκαν να κουβαλούν ταμπελάκια και που πιθανότατα τα εσωτερίκευσαν και τα έκαναν κτήμα τους κάποια στιγμή. Στα παιδιά που δε βρήκαν ποτέ το σθένος να ξεφορτωθούν τα επίθετα αυτά και να εξωτερισκεύσουν το μεγαλείο που έκρυβαν μέσα τους, επίσης σε εκείνα που προσπάθησαν και προσπαθούν να απαλλαγούν από αυτούς τους χαρακτηρισμούς και σε εκείνα που δεν τους αποδέχτηκαν ποτέ. Τα τελευταία έχουν και κάποιες επιπλέον ταμπέλες, εκτός από υπερευαίσθητα τα αποκαλούν και αντιδραστικά. Τα συγκεκριμένα ίσως έχουν τάσεις εσωστρέφειας και επίσης, θα τα δεις να υπερασπίζονται τον εαυτό τους όταν χρειαστεί. Υπερασπίζονται και τους άλλους. Αυτούς που δεν το καταφέρνουν από μόνοι τους. Είναι λοιπόν και αυτά τα παιδιά που τις ταμπέλες τις έβαζαν απέναντι και όχι μέσα τους. Κι αν κάποιες φορές τις φοβήθηκαν ή πήγαν να τις πιστέψουν, δεν έκαναν πίσω, δεν τις αποδέχτηκαν στο τέλος!
Η ευαισθησία ως υπερδύναμη ή ως αδυναμία
Το ζητούμενο έιναι όλα τα παραπάνω παιδιά να βρουν το κουράγιο να εκφράσουν την υπέροχη φύση τους χωρίς τη ντροπή ή το φόβο της λογορισίας και της μη αποδοχής. Υπάρχει μπόλικο φως κάτω από το πέπλο της ευαισθησίας. Εκτός των όσων την ταυτίζουν με την αδυναμία και αντίθετα με αυτούς, υπάρχουν και οι άλλοι που μιλούν για χάρισμα και υπερδύναμη κάτω από την ευαισθησία. Για μένα η ευαισθησία δεν είναι κάτι λιγότερο ή περισσότερο, από ένα εγγενές χαρακτηριστικό που έχει περιορισμούς και δυσκολίες αν τη δεις ως μειονέκτημα και ως κάτι που χρήζει διόρθωσης. Στον αντίποδα, είναι ένα πολύ καλό εφόδιο αν αντιληφθείς ότι τη διαθέτεις, την αποδεχτείς και στη συνέχεια, αναζητήσεις λίγο-λίγο τρόπους να τη διαχειρίζεσαι και στην πορεία βρεις τους μηχανισμούς αυτοπροστασίας σου, από τα ποικίλα ερεθίσματα, όταν είναι αναγκαίο. Με λίγη έστω υποστήριξη από το περιβάλλον, είναι σαφώς ευκολότερο, μα και χωρίς, αν εσύ σε αγκαλιάσεις και προσπαθήσεις, μπορείς και πάλι,να την καταστήσεις σύμμαχό σου.
Η πλευρά της επιστήμης
Κλείνοντας, θα ήθελα να παραθέσω κάποια δεδομένα της Elaine Aron (Αμερικανίδα Ψυχολόγος και Συγγραφέας) που ασχολήθηκε με τη μελέτη του εγκεφάλου των πολύ ευαίσθητων ατόμων. Διαπίστωσε πως τα άτομα αυτά, δεν βιώνουν και εκφράζουν έντονα τα συναισθήματα, μονάχα. Στον υπερευαίσθητο άνθρωπο, είναι εντονότερες όλες οι αισθήσεις. Έτσι,συνεπώς εξηγείται και η δυσφορία τους σε έντονες αλλαγές στο περιβάλλον, στη ζέστη και στο κρύο, στις μυρωδιές και τις υφές, καθώς και στα δυνατά φώτα και τους έντονους ήχους (πέραν της μουσικής που συχνά αποτελεί πηγή ανακούφισης). Τα υπερευαίσθητα άτομα, λοιπόν, βιώνουν όλα τα συμβάντα εντονότερα. Σκέφτονται και υπεραναλύουν πολύ, δίνουν προσοχή σε λεπτομέρειες που σε άλλους δεν είναι καν αντιληπτές, η πολυκοσμία συχνά τους προκαλεί δυσφορία, ενώ νιώθουν πιο άνετα και συχνά επιδιώκουν χρόνο με τον εαυτό τους. Αυτό, ωστόσο δεν σημαίνει πως αυτόματα,όλοι οι ευαίσθητοι είναι εσωστρεφείς, απαραίτητα. Τέλος, διαθέτουν αυξημένη ενσυναίσθηση και αντίληψη, κάτι που τους κάνει να αντιλαμβάνονται και πίσω από τις λέξεις ή την επιφάνεια, τους συνομιλητές τους.
Επίτρεψε στον εαυτό σου να αποδεχτεί και να εκφράσει τα δώρα του! Άφησε ελεύθερους τους άλλους να συμπεριφέρονται όπως ακριβώς είναι! Όχι να προσποιούνται κάτι άλλο ή να προσπαθούν να διορθώσουν κάτι υπέροχο απλώς για να φαίνονται συμβατοί με αυτό που θεωρείς αποδεκτό!
